Darowizna nieruchomości – czy może zostać cofnięta?
- Data dodania: 01.01.1970
- Autor wpisu: jreclawowicz
Darowizna jest szczególnie popularna wśród osób spokrewnionych. Czy obdarowany może mieć pewność, że darczyńca nie cofnie darowizny nieruchomości? Ze względu na bezpieczeństwo obrotu prawnego cofnięcie darowizny jest dopuszczalne, jednak tylko w niektórych sytuacjach.
Darczyńca nie może cofnąć darowizny mieszkania czy domu wówczas, gdy zmieni zdanie i zdecyduje, że nieruchomość ofiaruje innemu krewnemu. W tym przypadku nie ma mowy o dowolności. Odwołanie darowizny może mieć miejsce jedynie w sytuacjach przewidzianych w Kodeksie cywilnym:
Odwołanie darowizny jest możliwe, jeżeli po zawarciu umowy stan majątkowy darczyńcy pogorszył się do tego stopnia, że wykonanie darowizny nie może nastąpić bez uszczerbku dla jego utrzymania lub bez uszczerbku dla ciążących na nim ustawowych obowiązków alimentacyjnych.
W tej sytuacji kluczowe dla możliwości odwołania darowizny jest zachowanie obdarowanego. Drogę do cofnięcia darowizny przez darczyńcę otwiera rażąca niewdzięczność obdarowanego. Tylko wówczas ten pierwszy może skutecznie cofnąć darowiznę nieruchomości.
Katalog zachowań, które można uznać za rażącą niewdzięczność, nie jest zamknięty – w przepisach na próżno jednak szukać szczegółowych wytycznych. To z kolei powoduje, że każda sprawa jest rozpatrywana indywidualnie. Kiedy można mówić o rażącej niewdzięczności?
W przepisach brakuje również definicji terminu „rażąca niewdzięczność”. Aby odpowiedzieć na powyższe pytanie, konieczne jest sięgnięcie do orzecznictwa sądów. Wynika z nich, że rażąca niewdzięczność zachodzi wówczas, gdy:
Przykładem rażącej niewdzięczności będzie sytuacja, w której obdarowany zaniedbuje darczyńcę i nie dba o jego dobrostan w ciężkiej chorobie. Brak zainteresowania czy pomocy zostanie uznany właśnie za rażącą niewdzięczność i będzie podstawą do cofnięcia darowizny.
Mimo że z formalnego punktu widzenia cofnięcie darowizny nieruchomości jest możliwe, to darczyńca jest ograniczony terminem. Art. 899 § 3 Kodeksu cywilnego przewiduje, że darowizna nie może zostać odwołana po upływie roku od dnia, w którym darczyńca dowiedział się o niewdzięczności obdarowanego. Inaczej mówiąc, darczyńca ma rok na to, aby podjąć działanie. Z kolei przebaczenie obdarowanemu sprawia, że darowizna nie może zostać odwołana.
Jak należy odwołać darowiznę nieruchomości? Jeżeli występuje przesłanka umożliwiająca odwołanie darowizny, to darczyńca powinien sporządzić pisemne oświadczenie i następnie przedstawić je obdarowanemu. W treści tego pisma powinny się znaleźć:
Materiał opracowany we współpracy z portalem GetHome.
Kiedy można odwołać darowiznę nieruchomości?
Darczyńca nie może cofnąć darowizny mieszkania czy domu wówczas, gdy zmieni zdanie i zdecyduje, że nieruchomość ofiaruje innemu krewnemu. W tym przypadku nie ma mowy o dowolności. Odwołanie darowizny może mieć miejsce jedynie w sytuacjach przewidzianych w Kodeksie cywilnym:
Gdy nie doszło jeszcze do wykonania darowizny
Odwołanie darowizny jest możliwe, jeżeli po zawarciu umowy stan majątkowy darczyńcy pogorszył się do tego stopnia, że wykonanie darowizny nie może nastąpić bez uszczerbku dla jego utrzymania lub bez uszczerbku dla ciążących na nim ustawowych obowiązków alimentacyjnych.
Gdy doszło do wykonania darowizny
W tej sytuacji kluczowe dla możliwości odwołania darowizny jest zachowanie obdarowanego. Drogę do cofnięcia darowizny przez darczyńcę otwiera rażąca niewdzięczność obdarowanego. Tylko wówczas ten pierwszy może skutecznie cofnąć darowiznę nieruchomości.
Rażąca niewdzięczność – kiedy można o niej mówić?
Katalog zachowań, które można uznać za rażącą niewdzięczność, nie jest zamknięty – w przepisach na próżno jednak szukać szczegółowych wytycznych. To z kolei powoduje, że każda sprawa jest rozpatrywana indywidualnie. Kiedy można mówić o rażącej niewdzięczności?
W przepisach brakuje również definicji terminu „rażąca niewdzięczność”. Aby odpowiedzieć na powyższe pytanie, konieczne jest sięgnięcie do orzecznictwa sądów. Wynika z nich, że rażąca niewdzięczność zachodzi wówczas, gdy:
- działania (zaniechania) obdarowanego są dla darczyńcy krzywdzące,
- działania (zaniechania) obdarowanego są ukierunkowane na wyrządzenie darczyńcy krzywdy, w tym krzywdy o charakterze majątkowym,
- postępowanie obdarowanego jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.
Przykładem rażącej niewdzięczności będzie sytuacja, w której obdarowany zaniedbuje darczyńcę i nie dba o jego dobrostan w ciężkiej chorobie. Brak zainteresowania czy pomocy zostanie uznany właśnie za rażącą niewdzięczność i będzie podstawą do cofnięcia darowizny.
Termin i forma cofnięcia darowizny nieruchomości
Mimo że z formalnego punktu widzenia cofnięcie darowizny nieruchomości jest możliwe, to darczyńca jest ograniczony terminem. Art. 899 § 3 Kodeksu cywilnego przewiduje, że darowizna nie może zostać odwołana po upływie roku od dnia, w którym darczyńca dowiedział się o niewdzięczności obdarowanego. Inaczej mówiąc, darczyńca ma rok na to, aby podjąć działanie. Z kolei przebaczenie obdarowanemu sprawia, że darowizna nie może zostać odwołana.
Jak należy odwołać darowiznę nieruchomości? Jeżeli występuje przesłanka umożliwiająca odwołanie darowizny, to darczyńca powinien sporządzić pisemne oświadczenie i następnie przedstawić je obdarowanemu. W treści tego pisma powinny się znaleźć:
- informacja o przyczynie odwołania darowizny,
- wezwanie obdarowanego do wskazania daty i miejsca przeniesienia własności nieruchomości.
Materiał opracowany we współpracy z portalem GetHome.